Ders İçi Çalışma 202

Yazar:

Ateşin Üstünden Geçenler

Güneş, dağların arkasından ağır ağır yükselirken köyün meydanında bir telaş vardı. Ayşe, büyükannesinin ellerinden tutarak büyük ateşin başına geldi. Ninesi, Nevruz’un eski zamanlardan beri kutlandığını anlatmıştı. “Baharın gelişini böyle kutlarız kızım,” dedi yaşlı kadın. “Yeni bir başlangıçtır bu gün.”

Ayşe’nin babası ve köydeki diğer erkekler, büyük bir ateş yaktılar. Kızıl alevler göğe yükselirken, gençler sırayla ateşin üzerinden atlamaya başladı. Bu, kötülüklerden arınmanın, yeni yıla temiz bir ruhla girmenin bir simgesiydi. Ayşe biraz korkuyordu ama büyükannesinin elini sıkarak cesaret topladı.

Tam o sırada, köyün en yaşlı adamı olan Dede Süleyman, bastonuna dayanarak meydana geldi. Herkes sustu. O, Nevruz’un gerçek anlamını anlatan kişiydi. “Bu ateş,” dedi Süleyman Dede, “binlerce yıl önce zulme karşı direnenlerin yaktığı ateştir. Nevruz, sadece baharın değil, özgürlüğün ve umudun da simgesidir.”

Gençlerden biri, ateşin diğer tarafına geçerken yüksek sesle bağırdı: “Özgürlüğe!”

Ayşe derin bir nefes aldı ve gözlerini kapatıp ateşin üstünden atladı. Ayakları yere bastığında içini garip bir sıcaklık kapladı. Büyükannesi ona gülümsedi: “Şimdi sen de bahara kavuştun kızım.”

O gece köyde şarkılar söylendi, halaylar çekildi, sofralar kuruldu. Ateşin etrafında dönen bu insanlar, sadece bir bahar bayramı değil, aynı zamanda kadim bir mirası, özgürlüğü ve umudu kutluyorlardı.


Gezgin:


İran’da Nevruz

İran’a Nevruz zamanı gitmek, adeta bir masalın içine adım atmak gibi. 21 Mart yaklaştıkça, her sokakta bayram telaşı hissediliyor. Çarşılar dolup taşıyor, herkes "Haft Sin" sofralarını kurmak için badem, elma, sirke ve buğday filizi (sabzeh) satın alıyor.

İsfahan’daki Nakş-ı Cihan Meydanı’nda yürürken insanların gülümseyen yüzlerine bakıyorum. Çocuklar yeni kıyafetleriyle koşuşturuyor, aileler dost ziyaretlerine hazırlanıyor. Akşamüstü, Zayendeh Nehri kıyısında toplanan gençlerin ateşten atladığını görüyorum. Biri, alevlerin üzerinden sıçrarken şu cümleyi söylüyor: “Sorkhi-ye to az man, zardi-ye man az to.” Yani, “Kızıllığın bana, solgunluğum sana.” Yorgunluğu ateşe bırakıp sağlık ve mutlulukla bahara girmek… Nevruz’un sadece bir bahar bayramı değil, bir ruh temizliği olduğunu hissediyorum.



Tarihçi:

M.Ö. 3000-2000 – İlk Nevruz Kutlamaları

Nevruz’un kökenleri, Mezopotamya ve Orta Asya’ya dayanır.

Eski Persler ve Zerdüştler, baharın gelişini ve doğanın uyanışını kutsal kabul eder.

Zerdüştlük inancında Nevruz, ışık ile karanlığın mücadelesi ve doğanın yeniden doğuşu olarak görülür.


M.Ö. 6. Yüzyıl – Pers İmparatorluğu’nda Resmi Bayram

Büyük Pers İmparatorluğu’nun kurucusu Kiros (Keyhüsrev), Nevruz’u resmi bayram ilan eder.

Persler bu günü yeni yılın başlangıcı olarak kutlamaya başlar.

Krallar, halka hediyeler dağıtır ve tahtlarına oturur.


M.S. 7. Yüzyıl – İslamiyet'in Yayılması ve Nevruz

İran ve Orta Asya'da İslamiyet yayılmaya başlar.

Nevruz, bazı dini yorumlara rağmen halk arasında kutlanmaya devam eder.

İslam alimlerinden bazıları Nevruz’u pagan kökenli görürken, bazıları ise doğanın dengesine ve berekete işaret eden bir gün olarak kabul eder.


11.-12. Yüzyıllar – Türklerin Nevruz ile Tanışması

Orta Asya’dan Anadolu’ya göç eden Türkler, Nevruz’u kendi gelenekleriyle harmanlar.

Oğuz Türkleri ve Selçuklular döneminde Nevruz, baharın gelişi ve eski Türk mitolojisindeki Ergenekon Destanı ile ilişkilendirilir.

Demir dövme, ateş yakma ve bahar şenlikleri yaygınlaşır.


13.-15. Yüzyıllar – Osmanlı’da Nevruz

Osmanlı Sarayı'nda Nevruz, Nevruziye Şenlikleri ile kutlanır.

Osmanlı hekimleri, Nevruziye macunu adı verilen özel şifalı bir karışım hazırlar.

Sarayda şiirler okunur ve halk arasında eğlenceler düzenlenir.


19. Yüzyıl – Nevruz’un Siyasi ve Kültürel Kimlik Kazanması

Osmanlı’da ve İran’da Nevruz, ulusal kimliği pekiştiren bir bayram haline gelir.

Kürtler, Nevruz’u bir direniş ve özgürlük sembolü olarak kutlamaya başlar.

Türkler ve Orta Asya halkları Nevruz’u baharın gelişi ve Ergenekon’dan çıkış mitiyle ilişkilendirir.


20. Yüzyıl – Nevruz’un Yasaklanması ve Yeniden Canlanması

Sovyetler Birliği, Orta Asya’da Nevruz’u yasaklar.

Türkiye’de Nevruz, özellikle 1980 askeri darbesi sonrası siyasi gerilimlerle ilişkilendirilir.

1990’lardan itibaren Nevruz, yeniden halk şenlikleriyle kutlanmaya başlanır.


21. Yüzyıl – Nevruz Uluslararası Bir Kültürel Miras Oluyor

2009’da UNESCO, Nevruz’u Somut Olmayan Kültürel Miras olarak kabul eder.

2010’da Birleşmiş Milletler, 21 Mart’ı Uluslararası Nevruz Günü ilan eder.

Günümüzde İran, Türkiye, Azerbaycan, Orta Asya ülkeleri ve Kürt toplulukları tarafından büyük şenliklerle kutlanmaktadır.





Psikolog:
Nevruz Geldi

Açıldı gonca gül, gitti kışın izi,
Yeşerdi dağ, ova, daldı güneş dizi.

Koşup çağlar suyum, düşler uyan bugün,
Uçup gitti hüzün, bitti elem, hüzün.

Yakıldı şen ateş, sıçra da geç içten,
Arın kalpten, gönül, sev seheri içten.

Nevruz geldi, uyan, dost ile şen olalım,
Bahar gelsin cihan, aşk ile can bulalım!

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Resim
  Şiir Derin mavi denizlere kara gölgeler düştü, Sessiz çığlıklarla balıklar yüzüstü. Petrol karasıyla kaplandı her yan, Kıyıya vurdu ölü yunuslar, ölü kaplumbağalar anbean. Bir yanık kokusu sardı ufukları, Yalnızca insanlar değil, doğa da yaralı. Bir ateş düştü denizin kalbine, Körfezi'in sessiz hüzünlerine. Öğretici Metin Meksika Körfezi’nde, 20 Nisan 2010 tarihinde meydana gelen bu felaket, bir petrol sondaj platformunun patlaması sonucunda oluştu. Bu felaket, yaklaşık 149.000 kilometrekarelik bir alana yayılan 49 milyon varil petrol sızıntısına sebep oldu. Petrolün denize yayılması, su altı yaşamı üzerinde büyük bir etki bıraktı. Patlama sonrası ortaya çıkan çevresel zarar, deniz tabanından kıyılara kadar her yerde hissedildi. Yaklaşık 1700 kaplumbağa, 1400 balina ve yunus, 800 kuş ölü olarak bulundu. Ayrıca 11 insan yaşamını yitirirken 17 kişi yaralandı. Bu olay, insanlığın çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin çarpıcı bir örneği olarak hatırlanmakta ve doğaya karşı sorumlulukl...
Devamı

Edebiyat Ellerime Kar Yağıyor Betimleme

Resim
  Ellerime Kar Yağıyor Kar usul usul ve sessizce dökülürken pencereye düşünmeye başladım , ne zamandan beri kar bu kadar beyaz ve saftı... Dışarı çıktım etraftaki sessizlik beni huzurlu kıldı. Karın ellerime düşüşü zamanı durdurur gibi her bir kar tanesi geçmişten bir kesit getirir geleceğin belirsizliği ise ellerimde biriken soğukta gizlidir. Hüzünlü bir dinginlik duydum. Ellerime düşen kar dış dünyadan izole olmuş bir huzur anı gibi görünse de, aslında içimde derin bir hüzün barındırıyor. Beyaz bana kırgındı kar taneleri zarif şekilde elime düştüler. Tıpkı duygular gibi her bir tanenin bir hayatı bir sonu vardır. Ellerimde kısa bir süre kalan bu karlar sanki tüm kırgınlıkların sembolüymüş gibi yavaşça yok olur. Ellerimle zaman arasında bir bağ vardı. Ellerime yağan kar, benim zamanla ve hayatla olan ilişkimi simgeler. Ellerim hem geçmişi kavrar hem de geleceğe uzanır ama bu onun kırılganlığı içinde her şey geçici ve naiftir. YAZAN: Ömer Tuğrul Yakşi
Devamı

Ders İçi Çalışma Sayfa 88-89

Resim
            Özgürlük Yolculuğu Ömer, derslerden ve evdeki sorumluluklardan bıkmış bir gençtir. “Keşke kimse bana ne yapacağımı söylemese! Gerçekten özgür olurdum,” diye söylenir. Bir gece, yıldızlara bakarken aniden gökten bir ışık hüzmesi belirir. Işığın içinden bir rehber çıkar ve ona şöyle der:  “Eğer özgürlüğün ne olduğunu öğrenmek istiyorsan, benimle bir yolculuğa çıkmalısın.” Ömer tereddüt etse de merakına yenik düşer ve rehbere katılır. Rehber, Ömer'i farklı yerlere götürür:Şehir: Ömer burada tamamen başıboş bir hayat yaşayan insanlarla karşılaşır. Herkes kendi keyfine göre hareket eder, ama ortalık kaos içindedir. İnsanlar birbirine saygı göstermediği için mutsuzdur. Rehber: “Özgürlük, başkalarına zarar vermeden yaşayabilmektir. Bunun için kurallara ihtiyaç vardır.”Köyde herkes birbirine yardım eder, ama insanlar fazla kurallara bağlıdır ve kendilerini geliştirmezler. Ömer, burada sıkıldığını fark eder. Rehber: “Sorumluluk olmadan sadece kurall...
Devamı